18 yaşın altında çocuğu bulunan ve onlar için rapor çıkarmak isteyen
ailelerin bu aralar çok sık karşılaştıkları bir kelime, ÇÖZGER. 20 Şubat 2019
yılından itibaren yürürlüğe konan ve 2020 yılı itibariyle kesin olarak
uygulanmaya başlayan ÇÖZGER, özel gereksinim nedeniyle hastaneden rapor almaya
çalışan aileleri de hastaneleri de rahatlatmayı amaçlıyor. Peki ÇÖZGER ne
demek, neleri değiştirecek? ÇÖZGER ile hangi avantajlar korunacak?
ÇÖZGER Nedir?
ÇÖZGER, hastanede verilen Sağlık Kurul Raporu yerine geçen rapordur.
Açılımı, ‘Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu’dur. 18 yaş altı özel gereksi nime
sahip çocuğu olan aileler, bundan sonra Sağlık Kurum Raporu değil, ÇÖZGER
alacaklar. Bunun nedeni çocukların gereksinimlerinin yetişkinlerden farklı
olmasıdır. Bu kapsamda çocuklara verilecek rapor ile yetişkinlere verilecek
raporun da farklı olması gerekmektedir.
Neden Değişti?
Sağlık Kurulu Raporu’nun yerine ÇÖZGER alınması zorunluluğu, eski sistemde
karşılaşılan bazı problemlerden kaynaklanmaktadır. Bu sorunlar şu şekildedir:
- Çocuklar,
genel gelişim evrelerine göre değerlendiriliyordu. Bu nedenle
değerlendirmede sorunlar yaşanıyordu.
- Erişkinler
esas alınarak değerlendirme alındığından, çocukların performansı yanlış
değerlendiriliyordu.
- Özellikle
0- 3 yaş arası çocukların değerlendirilmesinde engel durumu belirleme
konusunda sorun yaşanmaktaydı.
- Aynı
çocuk için farklı kurul değerlendirme raporları çıkıyordu, çünkü her
kurulun değerlendirme kriterleri farklıydı.
- Seyri
nedeniyle ağır engele neden olması beklenen hastalık türlerinde bebeklerin
değerlendirmelerinde eksikler bulunuyordu.
- Özellikle
1 yaşın altındaki bebekler, erken eğitim ve tanı imkanlarından mahrum
kalıyordu.
ÇÖZGER’in Eski Tanılamadan Farkı Ne?
ÇÖZGER’in farkları şu şekilde sıralanabilir:
- Sağlık,
SGK ve sosyal haklardan yararlanma hızı düşer. Kurumlara gönderilecek
mevzuat sayesinde daha hızlı sonuçlandırılan bir değerlendirme evresi var
olur.
- Engel
oranı rapor üzerinde yazılı olarak bulunmaz.
- İfadeler
değiştirilmiştir. Özellikle otizm ile zihinsel zorluğun bir arada olması
durumuna karşın, raporda zihinsel gerilik, mental retardasyon gibi
ifadeler yer almaz. Onun yerine sadece çocuğun ihtiyaçlarının bulunduğu
özel gereksinim alanları işaretlenir. Bu alanların desteklenmesi sağlanır.
- Tanılarda
da bu tarz rencide edici terimler bulunmaz.
- Rapor
alım hızı düşürülmüştür. Bu kapsamda rapor alımlarında en geç 30 gün
içinde raporlar ailelere teslim edilir.
ÇÖZGER’de Tanı Çeşitleri Nasıl Belirlenmiştir?
ÇÖZGER’de belirtilen tanı türleri, şu şekildedir:
- %20-39
arası tanı alınması durumunda Özel Gereksinim Vardır (ÖGV)
- %40- 49
arasında Hafif Düzey ÖGV
- %50- 59
arasında Orta Düzey ÖGV
- %60- 69
arasında İleri Düzey ÖGV
- %70- 79
arasında Çok İleri Düzey ÖGV
- %80- 89
arasında Belirgin ÖGV
- %90
üzerinde olması durumunda Özel Koşul Gereksinimi tanıları bulunur. Ayrıca
engel durumunun doğumda mı ortaya çıktığı, yoksa doğum sonrası mı
gözlemlendiği tanıda kodlarla beyan edilir.
Ötvsiz araç alabilme şartları normal
engelli raporlarında oldugu gibi burada da %90 ve üzeri orana sahip çözger
hastalarına özeldir
Yüzde 90 ve altı oranlara sahip olanlar
ise her türlü eğitim sosyal haklardan yararlanabilir
Burada da raporlar 2 ye ayrılmaktadır
süreli ve süresiz olmak üzere
Çocugun engeli kronikse süresiz çözger
verilir geçici bir engel ise süreli rapor verilir.
Örnek vermek gerekirse çocuk kanser
hastası ise 1 yıllık süreli rapor verilirken otizmli ise süresiz rapor verilir.
Süreli raporlarda en çok dikkat edilmesi
gereken konu : Raporun bitmesine 6 ay kala ötvsiz araç alınamıyor olmasıdır.
Diyelim ki siz raporu 1ocak 2021 de
aldınız ötvsiz aracınızı en geç 30 hazirana kadar alabilirsiniz.Temmuz ayında
araç almaya giderseniz raporu yeniletinceye kadar beklemeniz gerekiyor,hastalık
iyileşirse bu hakkınız da kalmıyor tabi.
Raporu çıkartmadan önce ne amaçla
çıkaracagınızı saglık kurulunda belirtmeniz gerekiyor.Örneğin ötvsiz araç almak
istiyorsanız bunu mutlaka belirtmeniz gerekiyor.
Nerde Bu Engel Oranı?
Rapor üzerinde engel oranını görememek ailelere, çocuğun bazı haklardan
yararlanamayacağını düşündürebilir. Ancak rapor üzerinde yer alan bir karekod
görülmektedir. Bu kodun okutulmasından sonra engel türü ve oranı ile ilgili
diğer tüm bilgilere sahip olunabiliyor.
ÇÖZGER’i Nasıl Alırım?
ÇÖZGER raporunu almak için yapmanız gereken, öncelikle randevu almaktır.
Randevu sırasında çocuğunuzun 18 yaşından küçük olduğunu beyan etmeniz
durumunda, zaten randevu verilecek ve rapor ÇÖZGER olarak çıkacaktır. Bu
süreçte çocuğun görüneceği doktorlar şu şekildedir:
- Çocuk
sağlığı ve hastalıkları uzmanları ya da yan dal uzmanları,
- Göz
hastalıkları uzmanı,
- Kulak
burun boğaz hastalıkları uzmanı,
- Çocuk
cerrahisi uzmanı,
- Çocuk
nöroloji uzmanı,
- Çocuk
ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı,
- Fiziksel
tıp ve rehabilitasyon uzmanı,
- Ortopedi
ve travmatoloji uzmanından en az 4 branş hekimi çocuğu değerlendirmelidir.
ÇÖZGER ile çocukların eğitimlerinde büyük ilerleme gösterilmesi ve
ailelerin işlerinin kolaylaştırılması sağlanmıştır. Bundan sonra rapor
süresinin sonunda tüm çocuklara ÇÖZGER verilecektir.
Çözger
Raporu Ne İşe Yarar ?
Çözger raporu, özel gereksinimi bulunan çocukların
gereksinimlerinin belirlenmesi için kullanılmaktadır. Engelli çocukların
devletin sosyal hizmetlerinden ve desteklerinden yararlanabilmesi için özel
gereksinimi olanlardan talep ettiği bir belgedir. Bu belge sayesinde engelli
çocukların ihtiyaç duydukları:
·
Sağlık,
·
Eğitim,
·
Rehabilitasyon,
·
Diğer sosyal ve ekonomik haklar,
·
Özel hizmetler
gibi hususlara erişiminin daha kolay olması sağlanmaktadır.
Bunun yanı sıra erişkinler için hazırlanan engelli sağlık kurulu raporlarında
çocuk yaş grubuna dair özel düzenlemeler bulunmadığı için yeni uygulamaya
geçirilen çözger raporunda bu bilgiler de rahatlıkla görülebilmektedir.
Çözger Raporu ile Maaş Alınır Mı ?
Çözger raporu ile engelli maaşı alma
konusu, özel gereksinimli çocukları bulunan vatandaşların merak ettiği
konulardandır. Devletin resmi kurumlarına başvurarak, Çözger raporu sahipleri
adına, evde bakım parası ve engelli aylığı alınabilmektedir.
Engelli çocuklara yönelik
devletin sunmuş olduğu bu sosyal haklardan yararlanabilmek için “Sağlık Kurulu
Raporu” yerine geçen Çözger raporu düzenlenmesi şarttır. Engelli çocuğu bulunan
kişilerin, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na başvuruda bulunarak
ve SGK üzerinden çözger raporu ibraz ederek engelli aylığı bağlatabilmesi
mümkündür.
·
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder